یکی از مواد لبنی که به صورت گسترده ای در تولید شیرینی جات و کیک ها کاربرد دارد خامه می باشد. خامه در اصل همان چربی شیر می باشد که طی فرایندی از شیر جدا میشود . البته خامه های قنادی که برای تزئین شیرینی و کیک مورد استفاده قرار میگیرند طی فرایندهای مخصوصی فراوری نیز میشوند تا حالت پف مانند و ترد به خود بگیرند.
خامه همینطور در وعده های صبحانه و یا در داخل غذاهای مختلف نیز استفاده میشود. این نوع خامه همان خامه ای است که به صورت مستقیم از شیر گرفته میشود . در این مقاله روش استفاده از دستگاه خامه گیر خانگی را اموزش خواهیم داد.
دستگاه خامه گیر که به دستگاه سپراتور نیز مشهور می باشد دستگاهی به منظور جداسازی چربی شیر می باشد. این دستگاه با استفاده از نیروی گریز از مرکز و استفاده از پیاله هایی مخصوص سنگینی شیر را جدا میکند. در این دستگاه پس از قرار گرفتن شیر در داخل مخزن دستگاه ، شیر ارام ارام وارد سپراتور می شود .در این بخش با توجه به تنظیم اپراتور درصد مشخصی از چربی شیر گرفته میشود . این مورد با تنظیم پیاله های مخصوص دستگاه امکان پذیر می باشد. پس از این امر شیر از یک خروجی و خامه ی گرفته شده از خروجی دیگر خارج می شوند. بدین ترتیب عملیات جداسازی اتفاق می افتد.
اما در این بین توجه به برخی نکات بسیار مهم است :
- دمای شیر باید در حدود 50 تا 40 درجه سانتیگرارد باشد. این مورد امکان جداسازی کامل چربی را فراهم کرده و در اصطلاح راندمان دستگاه افزایش پیدا میکند.
- بدنه دستگاه و تمامی ادوات قسمت جداسازی باید از الومینویم و یا استیل ضدزنگ نگیر تولید شوند. این مورد شامل تمامی قسمتهایی که ارتباط مستقیم با مواد لبنی دارند میشود. چرا که به دلیل ارتباط مداوم بین بدنه با هوا و رطوبت امکان زنگ زدگی دستگاه بسیار بالا می رود و در نتیجه اسیب جدی هم به طول عمر دستگاه و هم به بهداشت و کیفیت مواد غذایی وارد خواهد شد.
بدنه خارجی دستگاه میتواند از گالوانیزه یا فلز با روکش ضدزنگ نیز تولید شود . در این مورد اگر بدنه از استیل تولید شود طول عمر دستگاه افزایش خواهد داشت .
خامه گیر برقی یا دستی :
دو نوع خامه گیر برای استفاده در منزل داریم ، یک نوع خامه گیر های برقی و اتوماتیک می باشند که ظرفیت محدودی دارند. در این نوع خامه گیر هاکاربر کافی از مخزن را پر کرده ، پیاله های دستگاه را تنظیم کند و منتظر خامه گیری بماند . در نمونه های دستی که به انها چرخ شیر نیز می گویند شرایط فرق می کند. در این نمونه ها عملیات خامه گیری همراه با چرخاندن اهرم مخصوص دستگاه خواهد بود . به همین دلیل است که به این دستگاه چرخ شیر گفته میشود .
این نوع از دستگاه ها بیشتر برای مکانهایی که فاقد نیروی برق هستند همچون مراکز عشایری و ... مناسب می باشند.
از دیگر موارد مهم در انتخاب خامه گیر برای خانه ها ، ظرفیت خامه گیر می باشد . ظرفیت این دستگاه ها با توجه به میزان تولید خامه در هر 1 ساعت سنجیده میشود . برای مثال خامه گیر 150 لیتری توانایی تولید 150 لیتر خامه در یک ساعت را دارد.
البته باید به این مورد توجه کرد که این نوع خامه گیری در بهترین شرایط بموقوع می پیوندد و اگر میزان چربی شیر مناسب نباشد میزان خامه استخراج شده نیز کم خواهد بود.