ویژگی های دستگاه های تولید مواد لبنی

خامه گیر سنتی همچون خامه گیر برقی دستگاهی می باشد که با استفاده از نیروی گریز از مرکز خامه را از شیر استخراج میکند. این خامه گیری نیاز به شیری با دمای 40 درجه دارد تا بهترین راندمان خامه گیری را از خود نشان دهد.

خامه گیر سنتی نیازی به برق ندارد و بیشتر در مناطق روستایی که دسترسی به برق ندارند و یا مناطق عشایری مورد استفاده قرار میگیرد.

این خامه گیر دارای یک اهرم چرخشی می باشد. اهرم به سیستم مرکزی دستگاه متصل می باشد و همزمان با چرخاندن اهرم نیروی لازم برای پیاله های دستگاه به منظور خامه گیری فراهم میشود .

این دستگاه در بین محلی ها چرخ شیر و در صنعت با نام سپراتور یا جداکننده شناخته میشود. شیر پس از خامه گیری به منظور تولید ماست و پنیر و عرضه به بازار با چربی کم آماده میشود .

شایان ذکر می باشد که ماست پرچرب در خط تولیدی دیگر اماده میشود. در این خط تولید ماست پرچرب از شیر پرچرب تهیه شده و سبب کره گیری میشود.

کره گیری توسط دستگاه های کره گیر صورت میگیرد که این دستگاه ها نیز در نمونه های دستی و برقی موجود می باشند. پس از کره گیری ماده ی باقی مانده به عنوان دوغ مورد استفاده قرار میگیرد.

ویژگی های دستگاه های تولید مواد لبنی :

ظرفیت : ظرفیت این دستگاه ها باید براساس نیاز کاربر مشخص شود. این دستگاه ها در ظرفیت های خانگی تا خامه گیر صنعتی به صورت عمومی در دسترس می باشند . ظرفیت های کارگاهی عموما دستگاه های بیشتر از 100 لیتر را شامل شده و ظرفیت های خانگی کمتر از 20 لیتر . در این میان برخی از دستگاه ها نیز وجود دارند که برای افرادی که خود اقدام به تولید مواد لبنی و فروش آن می کنند قابل استفاده می باشند، همچون روستاییانی که دارای تعدادی دام بوده و خود تولید کننده می باشند.

بدنه : با توجه به اینکه شیر می تواند سبب زنگ زدگی دستگاه ها شود، استفاده از بدنه ی زنگ زنگ و یا بدنه ای که در مقابل زنگ زدگی مقاومت کافی داشته باشد در این دستگاه ها بسیار ضروری می باشد. زنگ زدگی در بدنه ی بیرونی می تواند باعث کاهش طول عمر دستگاه شود و در بدنه ی داخلی سبب نفوذ آلودگی به داخل دستگاه و ایجاد مشکلات بسیاری شود. در نتیجه پیشنهاد میشود مخزن دستگاه از استیل نگیر و غیرمغناطیسی باشد به گونه ای که آهن ربا به این قسمت نچسپد.

سیستم برقی : چون عمل کره گیری و خامه گیری عملی توامان می باشد و یکنواختی در انجام آن می تواند تاثیر بسزایی بر عملکرد صحیح داشته باشد، از این رو پیشنهاد میشود حتما از دستگاه های برقی استفاده کنید مگر اینکه محدودیتی کامل در استفاده از دستگاه های برقی داشته باشید. دستگاه های خامه گیر سنتی و کره گیر سنتی نیاز به نیروی زیاد اپراتور دارد و گاها ممکن است نیازمند استفاده از 2 یا چند نفر برای کره گیری و خامه گیری باشد .

انتخاب و خرید یک خامه گیر همه کاره

استفاده از تجربیات دیگران در خرید ابزارهای مختلف میتواند دیدی بازتر در اختیار شما قرار داده تا بتوانید انتخابی صحیحتر داشته باشید. در این مطلب به معرفی برخی از ویژگی های دستگاه های خامه گیری پرداخته و راهنمایی جامع در مورد خرید خامه گیر ارائه خواهیم داد.

خامه گیرها در نمونه های صنعتی و نمونه های کارگاهی و خانگی به بازار عرضه میشوند. ما در این نوشتار به معرفی ویژگی های خامه گیرهای خانگی و کارگاهی خواهیم پرداخت.

فاکتورهای خرید خامه گیر :

همانطور که اشاره شد استفاده از تجربیات دیگران در خرید ابزارهایی که هیچ اشنایی با ان نداریم میتواند کمکی بزرگ به انتخاب صحیح ما داشته باشد. در این بخش به معرفی برخی از فاکتورهای مهم خرید خامه گیر پرداخته خواهد شد تا دیدی کلی به شما برای شناخت صحیح قطعات با اهمیت دستگاه دهد .

بدنه خامه گیر :

خامه گیرها با مواد لبنی سروکار دارند و از این جهت امکان زنگ زدگی در آنها وجود دارد. اما این زنگ زدگی شرایط را برای ورود آلودگی به داخل مواد مهیا کرده و میتواند سبب از بین رفتن سریع مواد تولیدی شود . در نتیجه بدنه و یا قسمت هایی از بدنه که در ارتباط مستقیم با شیر و خامه است باید از جنس استیل ضدزنگ و یا الومینیوم باشد. گاها مشاهده شده است که برخی از این قطعات از جنس پلاستیک نیز انتخاب میشوند. پلاستیک مشکلی از نظر زنگ زدگی ندارد ولی در نظافت آن باید دقت بیشتری شود چون پاک کردن چربی از آن سختر از پاک کردن چربی از استیل می باشد.

در بیشتر موارد در خامه گیرهای خانگی و کارگاهی ، شیرهای تفکیک خامه و شیر ، ابزارهای داخلی دستگاه که خامه را از شیر جدا میکنند، پیاله های جداسازی ، مخزن اصلی و شیر مخزن از جنس استیل بوده و سایر قسمت ها از پلاستیک فشرده و یا چدن و گالوانیزه با رنگ پودری می باشد که در مقابل زنگ زدگی مقاومت بالایی از خودش نشان میدهد.

سیستم خامه گیری :

خامه گیری به روشی بسیار ساده انجام میگیرد. در این روش شیر وارد دالان مخصوص خامه گیری میشود . چربی داخل شیر به دلیل وزن بالاتر و چگالی بیشتری که دارد ، بر اساس نیروی گریز از مرکز به سمت پیاله ی دیگر رفته و همینگونه ادامه میدهد ، در این حالت شیرسبک سریعا از خروجی اول شروع به خروج میکند و با توجه به میزان چربی مد نظر اپراتور و تنظیم پیاله ها ، چربی از پیاله ها عبور کرده و به سمت خروجی خامه حرکت میکند. فرایند سریع اتفاق می افتد و هرچقدر میزان و درصد چربیگیری بیشتر در نظر گرفته شده باشد، سرعت چربیگیری نیز آهسته تر خواهد بود.

برق مصرفی :

چربیگیری های خانگی تا کارگاهی همه از برق شهری برای چربی گیری استفاده میکنند. البته شایان ذکر است که در برخی از مواقع در صورت استفاده از موتورهایی قدرتمندتر ،  نیاز به استفاده از برق 3 فاز نیز ممکن است وجود داشته باشد.

گارانتی و خدمات پس از فروش :

یکی از مهمترین نکات در خرید هر وسیله ی مکانیکی ، برقی و ... ، توجه به داشتن گارانتی و مهمتر از آن خدمات پس از فروش می باشد. گارانتی زمانی کارساز است که دستگاه در همان ابتدای کار از نظر فنی مشکل داشته باشد . در نتیجه تولید کننده تضمین تعمیر رایگان ، تعویض کامل و یا بازپسگیری هزینه را میدهد. حتما در این مورد شرایط گارانتی تولید کننده را مطالعه کنید .

خدمات پس از فروش زمانی کارساز می شود که پس از چندسال استفاده از دستگاه ، نیاز به تعویض یک قطعه از دستگاه وجود داشته باشد . در این صورت اگر تولید کننده خدمات پس از فروش طولانی مدت قرار داده باشد، کاربر میتواند به راحتی از طریق تولید کننده اقدام به خرید قطعه ی مدنظر خود کند. در غیر این صورت و در صورتی که امکان تامین قطعه وجود نداشته باشد، دستگاه بی استفاده خواهد ماند و زیان زیادی متوجه کاربر میشود.

درست کردن کره محلی در خانه با استفاده از دستگاه مخصوص و ارزان

کره محلی طعم لذیذ و خوش آیندی دارد. این کره غالبا در روستا ها و یا توسط عشایر تولید میشود. البته در سالهای اخیر تولید این نوع از کره ها به دلیل افزایش خرید و فروش آنها توسط کارگاه های سنتی نیز انجام میگیرد. کره هایی که به صورت سنتی تولید میشود از ماست تهیه میشوند.

بدین طریق که ابتدا از شیر پرچرب محلی ماست تهیه میکنند. سپس این ماست را در داخل دستگاه کره گیری خانگی ریخته و به اندازه ی یک دهم حجم آن هم اب به دستگاه اضافه میکنند.

سپس دکمه ی چرخش زده میشود. این چرخش به صورت مداوم صورت گرفته و به صورت مداومی نیز ماست زده میشود . چون مقداری اب در داخل ماست ریخته میشود ماست به خوبی زده شده و همزمان با زده شدن نیز کره به قسمت بالایی مواد می آید. این کره را حدودا پس از 1 ساعت میتوان برداشت کرد .

کره ی تولیدی طعم بسیار خوشایندتری از کره های تولیدی از دستگاه چرن دارد. دستگاه چرن دستگاهی مخصوص است که کره را از خامه تهیه میکند.

در استفاده از این دستگاه باید به یک سری نکات مهم توجه کنید :

- از خرید کره گیر خانگی که مخزن پلاستیکی دارد و یا بدنه از جنس فلز معمولی دارد اجتناب کنید . این دستگاه ها در اینده ای نه چندان دور مشکلات متعددی برای شما ایجاد خواهند کرد.

- ماست انتخابی باید پرچرب باشد . استفاده از ماست های کم چرب یا با چربی متوسط میزان کمی کره به شما خواهد داد.

- توجه کنید که از ماست های پاستوریزه استفاده نکنید. بهترین نوع ماست برای کره گیری ماست گاوی می باشد که کره ای مناسب به شما خواهد . البته ماست گاومیش نیز کره زیادی میدهد که مزه ای متفاوت دارد و شاید باب میل هرکسی نباشد .

- حتما اجازه بدید کره زنی به صورت مداوم ادامه داشته باشد و هر چند دقیق یکبار درب مخزن را باز نکنید . در این مورد دقت داشته باشید تا کره به اندازه ی کافی بدست اید.

شیرتخلیه :

دستگاه های خانگی ، عموما دارای یک شیر تخلیه می باشند. این شیرتخلیه دوغ باقی مانده در داخل دستگاه را تخلیه میکند.

پس از کره گیری :

پس از کره گیری با دستگاه کره گیر خانگی ، دستگاه و بخصوص مخزن دستگاه را به صورت کامل بشورید . شستن این قسمت به منظور جلوگیری از رشد باکتری ها و عوامل بیماری زایی می باشد که ممکن است در داخل دستگاه باقی مانده و در سری بعد کره گیری باعث الودگی مواد لبنی شود .

فاکتورهای افزایش تولید کره :

- اول فاکتور استفاده از ماست پرچرب است که پیشتر هم در مورد ان صحبت کردیم. هر چقدر ماست پرچربتر باشد میزان کره گیری ان بیشتر است. پیشنهاد میشود، ماستی که برای کره گیری اماده میکنید، به هیچ وجه خامه گیری نشود . خامه گیری حتی به میزان کم هم میتواند اثر زیادی در کاهش کره گیری داشته باشد.

- چرخش مداوم و بدون توقف : چرخش مداوم و بدون توقف چرخاننده ی دستگاه میتواند نتیجه ی کره گیری را به میزان قابل توجهی مناسب کند. کره گیری در صورتی که همراه با چرخش نامنظم ، قطع و وصلی های زیاد و ... باشد با اختلال همراه بوده و به بهترین شکل ممکنه انجام نخواهد شد.

خامه گیری در خانه و مزرعه با دستگاه های مخصوص

در مزرعه ها و به طور کلی زندگی روستایی که بر اساس نگهداری از دام و کشاورزی می باشد، تهیه ی مایهتاج روزانه همیشه به صورت خرید مستقیم مواد صورت نمیگیرد. در بسیاری از مواقع نان در خانه پخته میشود ، مواد لبنی در خانه اماده میشود و ...

تولید مواد مختلف در خانه در این سبک از زندگی بسیار مرسوم می باشد . در سالهای گذشته بیشتر از ابزارهای دستی برای تولید مواد مختلف استفاده میشده است. برای مثال آرد با استفاده از اسیاب های سنگی و دستی تولید میشد یا موادی همچون کره و دوغ با استفاده از ابزاری سنتی به نام موشک تهیه میشده است.

اما در دنیای امروز با گسترش دسترسی به نیروی برق در نقاط مختلف و بخصوص مناطق روستایی امکان دسترسی و استفاده از ابزارهای برقی برای تولید بسیاری از مواد فراهم شده است. یکی از این مواد خامه گیر ها می باشند. در ادامه به معرفی خامه گیر خانگی پرداخته و چگونگی عملکرد این دستگاه را برخواهیم شمرد .

خامه گیر برقی یک وسیله ی مخصوص برای تولید خامه می باشد. این خامه از شیرگرفته میشود. مقدار و غلظت آن بستگی به غلظت چربی شیر دارد .

خامه گیرها در اصطلاح صنعت با نام سپراتور شناخته میشوند که به معنای جدا کننده است. این دستگاه ها بخصوص در کارگاه ها و کارخانجات تولید مواد لبنی یکی از اولین ابزارهای مورد استفاده میباشند . چرا که چربی شیر را به میزان مد نظر تولید کننده گرفته و شیر برای تولید خامه ، ماست ، کره ، پنیر ، دوغ و ... با چربی مورد نظر جداسازی میشود .

خامه گیرهای خانگی نیز نقشی مشابه دارند . می توان با استفاده از انها چربی شیر را به میزان مدنظر گرفت و از شیر باقی مانده برای تولید مواد لبنی سالمتر با چربی کمتر استفاده کرد .

مشخص کردن میزان چربی گیری با استفاده از ابزاری به نام پیاله های چربی گیری مشخص میشود. این ابزارها در داخل خامه گیر قرار داشته و میتوان بر اساس تنظیمات مربوط به انها که برای هر تولید کننده متفاوت می باشد ، میزان چربی را تنظیم کرد و فقط به همان درصد چربی گیری را انجام داد.

دستگاه های خامه گیری خانگی بدنه ی خارجی از جنس پلاستیک فشرده abs دارند. این بدنه زنگ نمیزند، به راحتی قابل شستشو می باشد و از سویی دیگر زیباتر نیز می باشد . اما مخزن ، پیاله ها و به طور کلی اتصالاتی که شیر و خامه با آنها در ارتباط هستند از جنس استیل ضدزنگ می باشند. این جنس به طور کامل در مقابل زنگ زدگی ایمن می باشد و ورود الودگی از طریق زنگ زدن در آن صورت نخواهد گرفت.

دستگاه های خانگی با برق 220 ولت خانگی کار میکنند . این دستگاه ها برای خامه گیری زمان زیادی لازم ندارند و خامه و شیر با سرعت مشخصی وارد مخزن شده و همواره در حال خارج شدن از بخش های مخصوص به خود می باشند.

2 نکته ی بسیار مهم در خامه گیری وجود دارد. اول اینکه دمای شیر در زمان خامه گیری باید در حدود 40 درجه باشد ، این دما دمای استاندارد بوده و باید حتما در این دما خامه گیری صورت گیرد تا حداکثر مقدار چربی گیری به درستی انجام گیرد.

نکته بعدی توجه به میزان چربی شیر میباشد. چربی گیری از شیرهای کم چرب اتلاف وقت خواهد بود. بسیار مشاهده شده است که شیر کم چرب بوده و به دلیل عدم چربیگیری مناسب ، اپراتور مشکل را متوجه دستگاه می داند.

شیردوش صنعتی دام چیست و چه ویژگی هایی دارد

استفاده از شیردوش ها بخصوص برای دامدارانی که تعداد دام بیشتر از 1 مورد دارند بسیار ضروری می باشد . شیردوش دستگاهی اتوماتیک برای تخلیه ی شیر گاو می باشد که با ویژگی های عمده ای که دارد می تواند کمک بسیاری به دامداران کند.

ویژگی های شیردوش ها :

شیردوش ها سرعت دوشیدن شیر را بالا می برند. وقتی شیردوشی توسط انسان صورت میگیرد ، توقف های مختلفی ممکن است هین شیردوشی انجام گیرد. از سویی دیگر ، حرکت دوشیدن پستان ها با ریتم منظمی انجام نمیگیرد و در نتیجه شیردوشی ممکن است با نوسان زیادی همراه باشد . ولی در زمانی که از دستگاه شیردوشی استفاده میکنید، یک ریتم مشخصی دارید و بدین ترتیب دوشیدن بسیار سریعتر از روش معمولی انجام میگیرد .

در شیردوشی با دستگاه های شیردوش، حداکثر رعایت بهداشت صورت می گیرد. در این دستگاه ها ، پستان ها پس از ضدعفونی داخل لاینرها قرار میگیرند، این لاینر ها به صورت کامل ضدعفونی شده و هیچ جایی برای ورود هوا تا زمانی که لوله های انها به داخل مخزن نگهداری وارد میشود ندارند. مخزن نیز به صورت بیدون های مخصوصی می باشد که درب بسته دارند. در نتیجه شیردوشی از پستان به داخل مخزن بدون هیچ دخالت انسانی اتفاق افتاده و از این نظر نیز مشکلی برای ایجاد آلودگی وجود نخواهد داشت.

شیردوش ها عمل شیردوشی را به صورت نبضی انجام میدهند. در این عمل فشاری به پستان وارد نمیشود و چون عمل مکشی نیز صورت نمیشود دام نیز دچار تنش و استرس نخواهد شد. دستگاه به صورت اتوماتیک و با توجه به میزان شیر ورودی به داخل لاینر ها متوجه کم شدن شیر ورودی شده و پیش از اتمام کامل شیر دام ، شیردوشی را متوقف می کند. این امر نیز تاثیر بسزایی در افزایش راندمان شیر تولیدی دام دارد.

برخی از شیردوشهای قابل حمل وجود دارند که دارای 2 تا 3 لاینر مجزا می باشند. در این نوع از دستگاه ها می توان به صورت همزمان اقدام به شیردوشی از هر دو دام کرد که سرعت شیردوشی را نسبت به زمانی که شیردوشی توسط انسان انجام میگیرد یا شیردوشی از یک دام انجام میگیرد به صورت قابل ملاحظه ای افزایش می دهد.

پس از اینکه شیردوشی انجام گرفت، شیرهای داخل مخزن مخصوص شیردوش به کارگاه ها یا مغازه های لبنیاتی منتقل میشوند .

در این مراکز شیر در داخل دستگاهی به نام شیرسردکن قرار میگیرد. این دستگاه دمای شیرا در مقداری مشخص نگه میدارد تا امکان الوده شدن شیر به باکتری های مضر کاهش بیاید . سپس شیر بخصوص در کارگاههای مدرن به دستگاه پخت شیر رفته و فرایند های تولید مواد لینی اغاز میشود .

توجه ویژه ای به کیفیت شیردوش خریداری خود داشته باشید . این دستگاه ها باید موتوری کم صدا داشته باشند چرا که اگر صدای موتور بسیار زیاد باشد امکان ترساندن دام و ایجاد مشکلات جانبی زیاد خواهد بود. دام باید کمترین استرس را در شیردوشی داشته باشد و از این رو کم بودن صدای موتور و عدم تکان در هنگام انجام شیردوشی بسیار مهم است.

موارد اشاره شده به صورت مستقیم در قیمت شیردوش گاو نیز تاثیرگذار می باشند که همین امر می تواند باعث ایجاد تنوع مدلهای بسیاری در بازار شود . پس حتما به ویژگی های تک تک قطعات دقت داشته باشید .

توجه به نظافت دستگاه و همینطور پستان های شیر قبل و پس از شیردوشی نیز بسیار اهمیت دارد. استفاده از مواد ضدعفونی کننده مخصوص حتما حتما باید انجام گیرد بخصوص اگر چندین دام داشته باشید که به صورت خطی انها را شیردوشی می کنید . چراکه اگر یکی از دام ها به عفونت دچار باشد به دلیل ارتباط مستقیم امکان ابتلای سایر دام ها نیز بالا خواهد رفت.